Den chéad uair riamh, tá seirbhís faoi éide
dá cuid féin ag an Eoraip – Buanchór Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta.
Tá gardaí teorann agus cósta Frontex, a bhfuil oiliúint den chéad scoth orthu
agus ag a bhfuil an trealamh is nuálaí dá bhfuil ann ó thaobh na
teicneolaíochta de, réidh le tabhairt faoi dhúshláin ag na teorainneacha, rud a
chuideoidh le dea-fheidhmiú Limistéar Schengen na hEorpa a áirithiú.
Áirítear leis sin tacú le bainistiú imirce,
coireacht trasteorann a chomhrac agus gníomhaíochtaí fillte, chomh maith le
tacaíocht a thabhairt do na húdaráis náisiúnta trasnú na teorann a dhéanamh
sábháilte agus réidh do gach taistealaí.
Oibríonn gardaí teorann agus cósta bhuanchór
Frontex faoi cheannas údaráis náisiúnta na tíre ina bhfuil siad imscartha. Is
féidir iad a imscaradh ag teorainneacha seachtracha Bhallstáit AE nó is féidir
iad a imscaradh i dtír neamh-AE ar choinníoll go bhfuil Comhaontú Stádais
sínithe aici le AE. Tá buanchór Frontex i láthair ar an talamh, ag
teorainneacha seachtracha muirí, ag aerfoirt idirnáisiúnta, agus ag
ceanncheathrú na gníomhaireachta i bhVársá.
Éacht
mór i lánpháirtiú na hEorpa é bunú an bhuanchóir. Tá athrú ó bhonn tagtha ar
Frontex dá bharr sin freisin – go luath amach anseo, beidh níos mó ball foirne
de chuid Frontex ag obair ar an taobh amuigh ná mar atá sa cheanncheathrú, rud
a dhéanfaidh de Frontex géag fíoroibríochtúil de AE.
Cabhraíonn
buanchór an Gharda Teorann agus Cósta Eorpaigh le limistéar Schengen, an
limistéar taistil saor in aisce is mó ar domhan, a dhéanamh níos láidre agus
níos athléimní.
Cuidíonn an buanchór le seiceálacha teorann agus tugann sé tacaíocht do
bhainistiú imirce, amhail scagadh náisiúntachta, clárú agus méarlorgaireacht,
ar bhonn buan. Cabhraíonn a chuid oifigeach le drugaí mídhleathacha, gunnaí
agus gníomhaíochtaí mídhleathacha eile a rianú ag na teorainneacha. Tacaíonn a
lán ball den bhuanchór le daoine atá ag fanacht go neamhdhleathach san Eoraip a
chur ar ais. Tá cumhachtaí feidhmiúcháin ag na hoifigigh chun rialú teorann a
dhéanamh agus féadfaidh siad arm tine a iompar.
Tá an buanchór comhdhéanta de cheithre
chatagóir oifigeach. Ina measc tá pearsanra Frontex agus oifigigh a chuirtear ó
na Ballstáit chuig an ngníomhaireacht ar mhisin fhadtéarmacha agus
ghearrthéarmacha, chomh maith le cúltaca a d’fhéadfaí a chur i ngníomh le linn
géarchéime.
Beidh 10 000 duine san iomlán i mbuanchór an Gharda Teorann agus Cósta Eorpaigh
faoi 2027, ina measc 3 000 oifigeach chatagóir 1 – foireann Frontex. Tabharfar
an 7 000 míle oifigeach eile ar iasacht ó Bhallstáit AE.
Catagóir 1: Gardaí teorann atá fostaithe go díreach ag Frontex mar bhaill
foirne agus a imscartar go rialta chuig misin ghardála teorann de réir a
bpróifílí
Catagóir 2: Foireann fhadtéarmach ar iasacht ó na Ballstáit
Catagóir 3: Foireann ghearrthéarmach ó na Ballstáit
Catagóir 4: Cúltaca ó ghardaí
teorann na mBallstát atá ar fáil do Frontex le haghaidh géarchéim
mhearbhainistithe teorann.
Faigheann gach ball den bhuanchór oiliúint
bhunúsach chun iad a ullmhú lena n-imscaradh i limistéir oibríochtúla.
Áiritheofar leis sin go mbeidh na scileanna riachtanacha ag na hoifigigh le
bheith ag obair le chéile in aon limistéar oibríochta ar leith, agus dlí AE
agus na caighdeáin eiticiúla is infheidhme á gcomhlíonadh go hiomlán acu.
Tar éis na bunoiliúna, cuirtear cineálacha
éagsúla sainoiliúna ar oifigigh de chuid an bhuanchóir le linn a ngairmréime.
D’fhéadfadh na hoifigigh speisialtóireacht a
dhéanamh i dtascanna amhail doiciméid chalaoiseacha a bhrath, cuidiú le
hoibríochtaí fillte nó cabhrú le gluaisteáin ghoidte a aimsiú. Féadfaidh
oifigigh eile a bheith ag obair sa réimse a bhaineann le faisnéis a bhailiú nó
le sonraí a bhailiú ar líonraí coiriúla.
Le linn a ngairmréime, beidh sé de chumas ag
oifigigh an bhuanchóir próifílí nua a fháil i gcomhréir lena dtaithí, ach
freisin chun cúraimí nua a dhéanamh le deis a thabhairt dóibh taithí iomlán a
fháil ar bhainistiú comhtháite teorainneacha.
Bunaíodh an buanchór le Rialachán (AE) 2019/1896 an 13 Samhain 2019
maidir leis an nGarda Teorann agus Cósta Eorpach.
